' یلدا ' شبی به درازای سال

پرشیا سیتیز: ' یلدا ' شبی به درازای سال

تبریز- شب ' یلدا ' یا شب چله مسافری ' پاییز ' را بدرقه می كند و به استقبال مهمانی ' زمستان ' می رود.
   
 
شب یلدا یا شب چله آخرین روز آذرماه، شب اول زمستان و درازترین شب سال است.

ایرانیان باستان با باور اینكه فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر و تابش نور ایزدی افزونی می یابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می خواندند و برای آن جشن بزرگی برپا می كردند.

یلدا و جشن هایی كه در این شب برگزار می شود، مراسمی است كه قدمت آن به هزاران سال پیش در ایران برمی گردد.

این جشن كه یك جشن كاملا زنده است در ماه 'دی' قرار دارد كه نام آفریننده در زمان قبل از زرتشتیان بوده كه بعدها به نام آفریننده نور معروف شد.

*** مراسم و آداب جشن ***

در این شب همه دور هم جمع می شوند و با قصه های پدر بزرگ و مادربزرگ تا پاسی از شب بیدارند.

آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوه های گوناگون است كه همه جنبه نمادی دارند و نشانه بركت، تندرستی، فراوانی و شادكامی هستند.

*** آیین های جشن شب یلدا ***

یكی از آیین های شب یلدا در ایران، تفال با دیوان حافظ است. مردم دیوان اشعار لسان الغیب را با نیت بهروزی و شادكامی می گشایند و فال دل خویش را از او طلب می كنند.

در برخی دیگر از جاهای ایران نیز شاهنامه خوانی رواج دارد. بازگویی خاطرات و قصه گویی پدربزرگ ها و مادربزرگ ها نیز یكی از مواردی است كه یلدا را برای خانواده ایرانی دلپذیرتر می كند.

همه اینها ترفندهایی است تا خانواده ها گرد هم آیند و بلندترین شب سال را با شادی و خرسندی دورهم به صبح برسانند.

در سراسر ایران زمین، جایی را نمی یابید كه خوردن هندوانه در شب یلدا جزء آداب و سنن آن نباشد.

در جاهای گوناگون ایران، گونه های تنقلات و خوراكی ها به تناسب شیوه زندگی مردم منطقه متفاوت است، اما هندوانه میوه ای است كه هیچ گاه از قلم نمی افتد، زیرا شمار زیادی بر این باورند كه اگر مقداری هندوانه در شب چله بخورند در سراسر چله بزرگ و كوچك یعنی زمستانی كه در پیش دارند سرما و بیماری بر آنها غلبه نخواهد كرد.

شب یلدا با اینكه یك آیین سنتی در نزد تمام اقوام ایرانی است، اما به علت كثرت قومیت ها از تنوع زیادی برخوردار است.

در آذربایجان شرقی مردم، هندوانه چله (چیله قارپوزی) می خورند و باور دارند كه با خوردن هندوانه لرز و سوز و سرما به تن آنها تاثیری نخواهد داشت.

دراكثر شهرها و روستاهای آذربایجان شرقی رسم بر این است كه كسانی كه نامزد هستند، در دوران نامزدی در این شب برای نامزدهای خود 'خونچا' طبق می فرستند كه محتویات آن شیرینی، پرتقال، سیب، انار، هندوانه تزیین شده، آینه و پارچه است.

در تبریز در شب یلدا 'عاشیق ها' می نوازند. عاشیق ها نوازندگان محلی هستند كه اشعار و موسیقی شان برگرفته از فرهنگ و موسیقی مردمی است.

مردم در شب یلدا به شب زنده داری می پردازند و برخی نیز بسیاری از دوستان و بستگان خود را دعوت می كنند. آنها در این شب سفره ای می گسترانند كه بی شباهت به سفره هفت سین نوروز نیست و در آن آینه را جای می دهند.

گونه های بی شمار آجیل و تنقلاتی چون نخودچی، كشمش، حلواشكری، رنگینك و خرما و میوه هایی چون انار و به ویژه هندوانه خوراكی های این شب را تشكیل می دهند.

در اردبیل رسم است كه مردم، چله بزرگ را سوگند می دهند كه زیاد سخت نگیرد و معمولاً گندم برشته (قاورقا) و هندوانه و سبزه و مغزگردو و نخودچی و كشمش می خورند.

امروز هم ایرانیان در سراسر جهان این مناسبت زیبا را در كنار یكدیگر برگزار می كنند.

شب چله بر ملت فهیم و بزرگ ایران فرخنده باد.

 

تاریخ ارسال: 1390/10/4
تعداد بازدید: 528